St. Stephanuskerk (5) (HS 24)
Bent u al weer uit de toren? Mooi, dan lopen we even naar de Marktzijde. Hier is een deurtje met een trap erachter waar men op de gewelven kan komen. Halverwege zit een deurtje die u staande in de kerk ook kunt zien. Dit deurtje kwam waarschijnlijk vroeger uit bij een orgel. Dit moet het kleine orgel op het schepenkoor geweest zijn waaraan in 1532 nog herstellingen verricht werden. De kerk had in die tijd dus twee orgels.
Lopen we terug dan komen we voor het tegenwoordige orgel te staan. Op de plek waar nu het orgel is, daar was vroeger ook het grote orgel. Dit orgel was er al vóór 1480. Omstreeks 1549 kwam er een nieuw orgel en in de 16e en 17e eeuw nog diverse veranderingen en herstellingen. Het kleine orgel werd in 1582 vernield. In 1725 ging het grote orgel verloren. In 1802 werd er in Hasselt een inzameling gehouden en op den duur kwam het orgel tot stand wat u nu ziet. De orgelbouwer was Rudolf Knol. Deze heeft aan nog meer orgels gewerkt o.a. in Wieuwerd, Bozum, Oosterwolde en Zwartsluis.
Kijken we naar het aanzien van het orgel dan zien we de uitbeelding: Geloof, Hoop en Liefde, enkele engelen met bazuinen en geknield David met de harp. Dit alles werd gemaakt door een beeldengieter te Amsterdam, Lorenzo Grisanti. Het timmerwerk en snijwerk kwam van de stadstimmerman J.J. Bode. De orgelbouwer bleef in Hasselt wonen en woonde aan de Baangracht.
Loopt u nu maar eens her en der door de kerk heen. Kijkt u maar eens naar de preekstoel uit de 17e eeuw. In de kerk vindt u ook grafzerken. In het verleden werd in de kerk begraven en vooral vooraanstaande figuren hadden hun eigen familiegraf in de kerk. U ziet dan ook dat er veel adellijke families en burgemeesters begraven zijn met een wapen op de grafzerk. Af en toe ziet u ook een zerk met een kruisje of een driehoekje erop. Dan ligt er veelal een ambachtsman begraven. De ambachtslieden hadden in het verleden een eigen huismerk, dat ook op hun graf gezet werd.
De mensen konden natuurlijk niet allemaal in de kerk begraven worden en zo is er aan het eind van de 15e eeuw ook sprake van een kerkhof. Dit kerkhof lag aan de zuidzijde van de kerk waar nu het kerkplein is. In 1619 werd de kerkhofmuur weggebroken en het kerkhof bestraat en bepalingen gemaakt voor het rijden over het kerkhof.
Tot slot en enkele opmerkingen over de kerk. De kerk heeft nog wel eens wat te verduren gehad. In oorlogstijd werden er vaak soldaten in gehuisvest. Zo werden er dan ook in 1657 bij het beleg van Hasselt 12 kanonschoten op de kerk gevuurd die veel schade veroorzaakten. Het was zelfs mogelijk dat de brandweer gebruik van de kerk maakte o.a. in 1672: “De brandmeesteren en die geene welke tot de spuiten behooren sullen sig dadelijk moeten laaten vinden bij de spuiten, ten welker einde an ieder brandmeesteren een sleutel van de kerk sal worden ter hande gestelt, om met de spuiten sig ten spoedigsten in de brand te begeven.” De volgend keer hopen we de Ridderstraat te bekijken. © Derk Westerhof
fotos: Beeldbank Cultureel Erfgoed Nederland nr: 402806, 154863, 154684,
