Burgemeester Roijerplein (HS2)
Er zijn veel manieren om Hasselt binnen te komen. Mag ik u eens meenemen in het verleden?
Er is een weg waardoor Hasselt belangrijk was. Die weg is het Zwarte Water. In het verleden voeren schepen aan en meerden aan de kade. De mensen gingen van boord en dan stonden ze voor de stadsmuren.
Wie ook voor die stadsmuren kwamen? Dat waren reizigers uit de richting Mastenbroek en Zwolle van de overkant van het Zwarte Water. Deze reizigers hadden de mogelijkheid om aan te gaan bij de herberg “De Koestart” die daar al in 1675 stond. Daarna werden ze per veer overgezet.
Waar het veer uitkwam bij de stad, was een poort. Deze poort werd dan ook de Veerpoort genoemd en was de voornaamste ingang aan het Zwarte Water. Hierachter lag een nauwe steeg: De Veersteeg (al vanaf 1520). Waar reizigers vaak naar uitzien is een plek om te overnachten of om iets te eten of te drinken. Zo stond er direct bij de ingang van de poort, links, de herberg “Het Witte Kruis” (al vanaf 1611). Hoe de situatie er toen ongeveer uitzag was als volgt: Eerst herberg “Het Witte Kruis”, daarna een huis en erf met brouwerij met een gang daarachter en vervolgens een huis genoemd “De Groninger Toren” (1744). Rechts in de Veersteeg stonden onder andere twee huizen met een pannenbakkerij. Hoe nauw de Veersteeg was kunnen oud-inwoners nog wel vertellen. De boeren konden er met de hooiwagens amper door. Het bezoek van Prins Maurits in 1590 had tot gevolg dat ook de Veerpoort hersteld werd.
In 1606 wordt verhaald: “De transtoren ande veerpoort is weder opgemetselt, op de voerpoort gemaekt een eiken solder om boven over te schieten”. Zonder oorlogsgeweld is de Veersteeg niet gebleven. De 24e mei 1657 was er een beleg door Zwolle en Kampen. Hiervoor legde men een muur voor de Veerpoort zodat men niet zo maar met een kanon in de Veersteeg kon schieten. Het volgende wordt ons bericht van de invallen van de Munsterse troepen: “Een panwerck staende an de Veerpoorte is door de militie van de bisschop van Munster totaliter onder de voet gesmeeten en ten eenemael geruineert en in stucken geslagen”.
De meeste panden in de Veersteeg kwamen in de loop van de 18e en 19e eeuw in het bezit van de familie Weener, herbergiers en pachters van het veer. Het is best mogelijk dat het pand vanaf Burgemeester Royerplein (nr.13) nog overblijfselen zijn van de oude herbergen. Het gehele pand was vroeger bekend als café Gloerich. Dit pand moet voorheen de herberg van Jan Weener geweest zijn. Hier kwamen allerlei gezelschappen. Zo kwam aan het eind van de 18e eeuw een leesgezelschap “De Eendracht” met een verzoek aan de raad om een stuk uit de stadsmuur weg te breken zodat zij in het café van Jan Weener een mooier uitzicht hadden.
De Veersteeg is later genoemd naar J.P. Roijer, burgemeester der gemeente Hasselt en werd het Burgemeester Royerplein en was vanaf ongeveer 1914 stationsplein. Hier stopte de tram.
De Veerpoort werd in 1827 afgebroken. Op die plek bleven nog twee beelden staan, die leeuwen voorstellen. Bij hoge waterstand werden vaak schotten tussen de beelden geplaatst om het water te keren. Eén van deze beelden is nu nog te zien. Het andere beeld hebben, naar men mij vertelde, de Duitsers aan het eind van de Tweede Wereldoorlog doen springen. © Derk Westerhof
Maquette van Jan Kijk in de Vegte: De Veersteeg loopt vanaf de poort naar boven, naar het stadhuis.
