1572

De Geuzen veroverden in 1572. verschillende steden in de Nederlanden onder leiding van verschillende commandanten. In onze omgeving was graaf Willem van den Bergh de commandant van dienst, namens Willem van Oranje. Op 11 augustus 1572 werd Kampen veroverd, op 14 augustus Zwolle en op 15 augustus Hasselt; Steenwijk schikte met de Geuzen. Op 16 augustus was Genemuiden aan de beurt en op 17 augustus Meppel, Vollenhove en Kuinre. Binnen een week was een groot deel van de kop van Overijssel bezet, vrijwillig of met geweld

Willem van den Bergh

Willem van den Bergh had niet veel op met de regel van Willem van Oranje dat er godsdiensttolerantie moest zijn in de veroverde gebieden. Dat viel samen met het gebrek aan enthousiasme van de bevolking. Waar in Noord- en Zuid-Holland de boodschap van het protestantisme nog door een deel van de bevolking werd overgenomen, kwam die in Overijssel niet over. Willem van den Bergh had een eigen programma. Kerken werden ontwijd en in gebruik genomen voor de protestantse leer. In Hasselt werd het huis van Ernst Mulert, de voormalige rooms-katholieke schout en leider van de rooms-katholieken, geplunderd door de Geuzen. Ook de dames van het Mariaklooster en andere geestelijken werden niet gespaard. De schout van Hasselt, Hendrik Swaefken, was op het moment dat graaf Willem van den Bergh zich meldde bij de stedelijke regering, niet aanwezig en de stedelijke raad nam zonder hem een beslissing: de stad Hasselt werd overgegeven. Jacob van Aerdt werd de nieuwe schout van Hasselt; dit bleef hij tot de Geuzen in november 1572 uit de stad verdwenen. Er kwam in 1572 zelfs een eigen predikant in de stad: Henricus Henricus Middendorpius. De tijd die de Geuzen in de stad waren was echter te kort om de predikant de gelegenheid te geven de boodschap van het protestantisme te brengen. De Spaanse troepen heroverden Zutphen op 16 november 1572 op de Geuzen. Als afschrikwekkend voorbeeld werden protestanten in de stad vermoord en velen ontvluchtten de stad. De schrik zat er goed in bij de steden die door de Geuzen bezet waren. Graaf Willem van den Bergh wachtte de komst van de Spaanse troepen niet af; hij vertrok met zijn soldaten naar veiliger plaatsen. Hij liet het aan de stadsbesturen over om het vervolg op te lossen. Op 20 november 1572 gaf de stedelijke regering van Hasselt zich vrijwillig over aan de Spanjaarden. Aan de raadsleden Lubbert Mulert en Claes Kotken werd de taak toebedeeld te onderhandelen met hertog Alva. Samen met vertegenwoordigers van Zwolle en Kampen reisden zij naar Zutphen.

Lees verder via de Beeldbank in Hasselt Historiael
2017 nr. 4 De bezetting van Hasselt door de Geuzen
2017 nr. 4 Het bewogen leven van Graaf  Willem van den Bergh
2018 nr. 1 Hasselt in de overgangstijd
2018 nr. 1 Twijfelende geestelijken
2018 nr. 1 Boeren op de vlucht